Αγοραστικά κριτήρια επιλογής φωτιστικών Led

Sorry, this entry is only available in Greek. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.

Xωρίς αμφιβολία η τεχνολογία των Led έχει μπει για τα καλά στην ζωή μας. Η τεχνολογία Led έχει πλέον ωριμάσει καθώς οι κορυφαίοι κατασκευαστές διόδων (chip Led) πλέον δίνουν αυξήσεις της φωτεινότητας περίπου 10% ανά έτος εκεί που παλαιότερα έδιναν 20-25%. Όλα λοιπόν τα έργα φωτισμού τα τελευταία χρόνια, ειδικά αν πρόκειται για εξοικονόμηση ενέργειας, περιλαμβάνουν την τεχνολογία Led.

Καθώς λοιπόν το Led έχει γίνει μόδα <trend> στο φωτισμό, όλο και περισσότεροι εισαγωγείς φέρνουν προϊόντα στην αγορά μας σε πολύ δελεαστικές τιμές αλλά τελικά τα αποτελέσματα σε εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και σε αντοχή είναι αμφίβολα. Καλό θα ήταν ο επαγγελματίας αγοραστής να μπορέσει να αξιολογήσει αυτό που αγοράζει έτσι ώστε να πετύχει τα μέγιστα από την επένδυση του.

Η 15τής εμπειρία μου στον κλάδο του φωτισμού λέει ότι κατ’ ελάχιστο ο προμηθευτής (παραγωγός) θα πρέπει να μπορεί να δώσει απάντηση για τα παρακάτω ερωτήματα στον αγοραστή / χρήστη.

Κριτήρια απόδοσης

Lumen ανά Watt φωτιστικού σώματος. Εδώ θα πρέπει να δοθεί η εξής προσοχή: πολλοί κατασκευαστές για lumen δίνουν τις αποδόσεις των chip, εμάς μας ενδιαφέρουν τα τελικά lumen, αυτά που <βγαίνουν > από το φωτιστικό. Η ίδια προσοχή πρέπει να δοθεί και στα Watt. Είναι σημαντικό να ξέρουμε πόσα watt καταναλώνει ένα φωτιστικό (και όχι τα watt πχ. του chip).

Αν υποθέσουμε ότι ένα chip έχει απόδοση 140 lumen/watt, μέσα σε ένα φωτιστικό μπορεί να έχει 112 lumen/watt (με τις απώλειες του οπτικού συστήματος και του γυαλιού), ενώ αν προσθέσουμε και τις απώλειες του τροφοδοτικού (10%) το φωτιστικό θα φτάσει να έχει 100 lumen/watt (τελικά).

Κατανάλωση φωτιστικού σώματος. Είναι σημαντικό να έχουμε στοιχεία κατανάλωσης για το φωτιστικό σώμα / λαμπτήρα Led και ακόμα σημαντικότερο να κάνουμε πρόχειρη μέτρηση αξιοπιστίας. Προσωπική παραίνεση είναι ότι, φωτιστικά ή λαμπτήρες με μεγάλη απόκλιση θα πρέπει να απορρίπτονται για λόγους αξιοπιστίας (αν δεν μπορεί ο προμηθευτής να δώσει ακριβή στοιχεία για την κατανάλωση που είναι εξαιρετικά εύκολο να μετρηθεί, γιατί να σας δώσει τα υπόλοιπα στοιχεία σωστά?).

Εγγύηση κατασκευαστή. Ελάχιστη υποχρεωτική εγγύηση προϊόντων στην Ευρωπαϊκή ‘Ένωση είναι 2 έτη. Οτιδήποτε λιγότερο είναι εκ του πονηρού. Δυστυχώς στην χώρα μας οι νόμοι δεν εφαρμόζονται και οι αρμόδιοι φορείς έχουν άλλες προτεραιότητες. Καλό θα είναι λοιπόν να ζητάτε ένα επίσημο χαρτί από τον κατασκευαστή με προσοχή στα ψιλά γράμματα. Αν πάλι δείτε δυσκολία από μέρος του κατασκευαστή να σας απαντήσει, καλό θα ήταν να τον απορρίψετε.

Χρόνος ζωής φωτιστικού σώματος ή λαμπτήρα Led. O χρόνος ζωής στα φωτιστικά μετριέται σε ώρες λειτουργίας. Εδώ μπαίνουν 2 ποιοτικά χαρακτηριστικά που είναι υποχρεωτικά στα Led .

LM είναι τα αρχικά του Lumen maintenance δηλαδή σε απλά ελληνικά τι ποσοστό της αρχικής φωτεινότητας διατηρείται και για πόσες ώρες : LM80@50.000 ώρες σημαίνει ότι τουλάχιστον 80% της αρχικής φωτεινότητας θα είναι διατηρήσιμο για 50.000 ώρες.

Β αφορά το ποσοστό των chip που δεν θα πιάσει το LM δηλαδή LM80B10@50.000 ώρες σημαίνει ότι τουλάχιστον 80% της αρχικής φωτεινότητας θα είναι διατηρήσιμο για 50.000 ώρες και 10% των chip δεν θα καταφέρει να πιάσει το 80%.

Αν κάποιος σας πει ότι για τα δικά του chip το Β είναι 0 απορρίψετε τον γιατί ψεύδεται. Η παραγωγή chip έχει και αυτή αποκλίσεις και το ελάχιστο Β που δίνεται από κορυφαίους κατασκευαστές είναι το Β10.

Βαθμός χρωματικής απόδοσης (RA ή CRI). Αφορά την πιστότητα απεικόνισης των χρωμάτων και είναι βασικό ποιοτικό στοιχείο των φωτιστικών σωμάτων ή λαμπτήρων Led. Τα ελάχιστα προτεινόμενα επίπεδα είναι τα παρακάτω:

RA>70 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ – ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

RA>80 ΓΡΑΦΕΙΑ – ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ

RA>90 ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Ποιοτικά κριτήρια φωτός

Ripple current αφορά την ταλάντωση που δημιουργείται στο φως. Αν και το μάτι μας σπάνια μπορεί να το διακρίνει, το καταλαβαίνει ο εγκέφαλος μας. Αν υπάρχει υψηλή ταλάντωση <5 % κουραζόμαστε πιο εύκολα. Ο πιο απλός τρόπος να καταλάβουμε αν ένα φωτιστικό ή λάμπα Led έχει ταλάντωση είναι να την δούμε μέσα από την κάμερα του κινητού μας, αν τρεμοπαίζει σημαίνει ότι το Ripple είναι υψηλό.

Photobiological safety. Καθώς το λευκό χρώμα των Led προέρχεται από μπλε, η βιολογική ασφάλεια καθορίζει έτσι ώστε να περιορίζεται η εκπομπή του μπλε φωτός σε επίπεδα που δεν είναι επιβλαβή για τα μάτια μας.

Δυνατότητα διαχείρισης

Σημαντικό κριτήριο στην επιλογή προμηθευτή είναι η δυνατότητα δυναμικής διαχείρισης του φωτισμού καθώς υπάρχει η δυνατότητα για 30-40 % περαιτέρω μείωσης της κατανάλωσης.

Πλεονεκτήματα συστήματος διαχείρισης

• Κατά την διάρκεια της ημέρας διατηρεί σταθερό το επίπεδο φωτισμού στο επίπεδο εργασίας (daylight control). Αυτό επιτυγχάνεται αυξομειώνοντας το επίπεδο φωτισμού ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αποτέλεσμα της λειτουργίας αυτής είναι χαμηλότερη κατανάλωση (ειδικά σε χώρες με άπλετο φυσικό φωτισμό όπως η Ελλάδα)

• Ανιχνεύει ανθρωπινή παρουσία έτσι ώστε να ανάβει ή να σβήνει τα φώτα αντίστοιχα (presence control)

• Τείος υπάρχει η δυνατότητα (corridor function) που σε περίπτωση δεν ανιχνευτεί ανθρώπινη παρουσία, τα φώτα να μην σβήνουν τελείως (για να μην δημιουργείται συσκότιση) αλλά να μειώνονται σε ένα προκαθορισμένο επίπεδο πχ 10-30%.

Εύρος θερμοκρασίας λειτουργίας

Ο προμηθευτής θα πρέπει να προσδιορίσει το εύρος θερμοκρασίας της λειτουργίας των προϊόντων του <τουλάχιστον έως 45 βαθμούς>.

Τέλος παραθέτουμε ένα ενδεικτικό πίνακα με ποιοτικά στοιχεία επιλογής φωτιστικών σωμάτων.